22. Oma en de raadselachtige orka

Sisoi is op bezoek bij z’n oma. Niet ver van oma’s hut zwemmen orka’s. Oma staat op en loopt een eindje het strand op. “Wat doet oma?”, vraagt Sisoi aan z’n ouders. Gaméla kijkt met een ruk om. Sstt, fluisteren ze tegelijk.

Sisoi begrijpt niet zo goed waarom hij dit niet kan vragen. Hij is sowieso een beetje verdrietig, want hij mist opa. Opa is een half jaar geleden overleden. Hij kon altijd zo leuk grappen maken met opa. En ze deden vaak spelletjes. Sinds opa dood is, leeft oma samen met het gezin van haar oudste zoon, de broer van Sisoi’s vader. Een paar keer per jaar zoeken ze elkaar op voor familiebezoek.

Oma tuurt naar de groep orka’s. Sisoi telt er een stuk of twintig. Eentje lijkt zich los te maken uit de groep. Hij zwemt een stukje in de richting van oma. Ze kijkt belangstellend naar het dier. “Het lijkt wel of ze elkaar kennen”, denkt Sisoi. Hij durft even niks te vragen aan de anderen.

Sisoi’s moeder neemt hem apart. Ze lopen weg van de anderen, zodat ze rustig kunnen praten zonder dat de anderen het horen. “Kom, ik zal het je uitleggen. Je weet nog wel dat we hebben gerouwd om de dood van opa. Papa en zijn broer schoren de kruin van hun hoofd kaal met een scherpe mosselschelp. Wij hebben met houtskool zwarte strepen op onze gezichten gezet.” Sisoi knikt; hij weet het nog. “Niet lang daarna hebben we opa begraven”, gaat z’n moeder verder. “Sindsdien horen we opa’s naam niet meer uit te spreken. We zullen zijn begraafplaats ook niet meer bezoeken. Dat doet ons allemaal té veel verdriet. Daarom moet je de anderen verder maar niets meer vragen.”

“Maar wat doen oma en de orka nu dan?” Sisoi kijkt zijn moeder vragend aan.
Ze antwoordt: “Orka’s mogen alleen door oudere mensen worden bekeken. En orka’s luisteren naar oude mensen. Een orka kun je zien als een soort kano die de geest, of de ziel, vanuit een andere wereld doorgeeft. Hoewel opa is overleden, blijft zijn ziel bestaan. Via deze orka heeft oma contact met de ziel van opa. Je ziet het niet, want ze hebben op een andere manier contact, meer geestelijk, spiritueel. De ziel noemen we de kashpi. Ook een hond heeft een ziel, andere dieren niet. Nu vind je het misschien moeilijk, maar als je wat ouder bent, ga je het beter begrijpen”, probeert ze Sisoi gerust te stellen.

Stilletjes loopt Sisoi naast zijn moeder terug. Ze kijken niet meer naar de zee. Teruggekomen in de hut, gaat hij op een mosbedje zitten. Met zijn hoofd wat gebogen. Hij denkt terug aan een middag waarop hij gezellig naast zijn opa bij het opflakkerende vuur zat.

• In dit filmpje zie je hoe een man een heel bijzondere ontmoeting heeft met orka’s.
  
• Wil je meer weten? Klik op de linkjes in de tekst en je vindt achtergrondinformatie. Of lees onder Achtergronden over (T)rouw en het leven. Kijk eens bij Taal. In de taal van de Yagán is het woord voor orka: hainola.
• Wist je dat orka’s uitrusten door hun hersenhelften om beurten te laten slapen? Je leest ’t op Wikipedia.
• Je vindt er ook een duidelijk kaartje waar orka’s voorkomen. Net als op de website van Seaworld.

• Hoe zou het verhaal verdergaan?
• Wil je iets schrijven over dit verhaal? Een tekening bij dit verhaal maken? Mail naar info@eindelozeverhalen.nl, dan plaats ik het voor je op de site.
• Je kunt ook doorgaan naar het volgende verhaal: 23. Sisoi vangt een vreemde vis